تاریخچه سازمان اورژانس و آمبولانس کشور
آشنایی با تاریخچه پیدایش آمبولانس
حمل‌ونقل بیماران اورژانسی به مراکز درمانی جهت ارائه خدمات پزشکی از مشکلات دیرباز در زندگی بشر بوده است.
در افسانه‌های روم باستان آمده است که برای حمل بیماران از گردونه‌های جنگی استفاده می‌شده است و بدین‌وسیله آنان را از صحنه‌های نبرد دور می‌کردند و به درمان آنان می‌پرداختند.
در دوران باستان مراکز درمانی به‌طور مجزا و مشخص، وجود نداشتند. در یونان باستان نیز معابد، محل درمان بیماران بودند. شاید اولین مراکز درمانی مستقل، در سری‌لانکای امروزی در سال های حدود 430 قبل از میلاد حضرت مسیح شکل گرفته باشند.
پس از آن در قرن اول قبل از میلاد، رومی‌ها نوعی بیمارستان یا مرکز درمانی برای ارائه خدمات درمانی به گلادیاتورهای زخمی در شهرها ایجاد کردند و نام Valetudinaria بر آن نهادند.
با شکل گرفتن مراکز درمانی، مسأله انتقال بیماران به این مراکز نقش جدی‌تری به خود گرفت و اقوام مختلف روش‌های مختلفی برای این مسأله برگزیدند.
قبایل سرخپوست از نوعی سورتمه، مصریان از کجاوه‌های سوار بر شتر (pannier) و سایر ملل از روش‌های دیگر برای حمل بیمار استفاده کردند.
در قرن 15 میلادی پادشاه اسپانیا، شاه فردیناند و همسرش ملکه ایزابل نوعی بیمارستان سیار به نام ambulancia طراحی کردند که در صحنه نبرد به کمک سربازان زخمی می‌شتافت.
در سال 1793 میلادی، دکتر دومینیک ژان لاری (Dominique-jean Larrey) پزشک ارشد سپاه ناپلئون طی جنگ فرانسه و پروس نوعی بیمارستان سیار به نام ambulance volante را طراحی کرد که به قصد انجام اقدامات اولیه و انتقال مجروحان به پشت خط مقدم به‌کار می‌رفت.
همزمان با وی، بارون پرسی (Baron F.P. Percy) نوعی درشکه با قابلیت حمل تعداد زیادی مجروح از خط مقدم به نواحی امن‌تر طراحی کرد و نام آن را mobile emergency room گذاشت.
طی جنگ‌های داخلی ایالات متحده با تدبیر جاناتان لترمن (Jonathan letterman) نوعی درشکه برای حمل مجروحان به‌کار گرفته شد که به آنهاRucker wagon گفته می‌شد.
استفاده از این‌گونه وسایل نقلیه در سال 1832 برای جابجایی بیماران در اپیدمی وبا در لندن نیز رواج پیدا کرد.
بالاخره در سال 1865 اولین سیستم خدمات پیش بیمارستانی برپایه بیمارستان (hospital based) در سین سیناتی آمریکا طراحی شد.
در سال 1869 آمبولانس‌هایی در نیویورک به‌کار گرفته شدند که دارای برخی وسایل امدادی از جمله آتل و... و داروهایی مثل مرفین بودند.
اولین آمبولانس‌های موتوردار (اتومبیل) در سال 1899 در شیکاگو طراحی شدند.
آمبولانس
اولین آمبولانس ایران
فیات دوکاتو که به عنوان آمبولانس فعالیت میکند
آمبولانس یا بیمار کش (به فرانسوی: Ambulance) یک وسیله نقلیه EF7 پزشکی مجهز است که بیماران را به مراکز درمانی مانند بیمارستانها منتقل می کند. آمبولانس به طور معمول، مراقبت‌های پزشکی خارج از بیمارستان را در زمان اضطرار به بیمار ارائه میکند.
به کارکنان آمبولانس پارامدیک ( تکنسین فوریت های پزشکی ) می گویند .
آمبولانس های ارسالی از ایران 
آمبولانس یا بیمار کش وسیله نقلیه بزرگی است که بیماران و مجروحان را میان دو نقطه حادثه و مکان اسکان ، جا به جا می کند . همچنین حین انتقال بیماران و مصدومان پارامدیک برای ایشان اقدامات اولیه پزشکی را انجام می دهند و در مواردی که بیمار دچار مرگ مغزی شده باشد پارامدیک با اقدامات انجام شده فرد مرگ مغزی را برای عمل پیوند محیا نگه می دارد .
آمبولانس هایی که در تصادفات رانندگی یا حوادث دیگر به کار می آیند تجهیزاتی دارند تا افراد را با آن جا به جا کنند . این آمبولانس ها برای نجات جان افراد به وسایل مخصوصی ، مثل دستگاه اکسیژن و دستگاه تنفس مصنوعی ( ونتیلاتور ) دستگاه شوک (دفیبریلاتور) دستگاه چک قند خون (گلوکومتر) دستگاه های دیگر مجهز هستند و کارکنان آمبولانس با استفاده از آن ها بیمارانی را که دچار حمله قلبی شده اند از مرگ نجات می دهند .
همچنین در تصادفات و ضربه های سخت و سنگین ناشی از آن پارامدیک ها با استفاده از وسیله هایی استاندارد مانند ( لانگ بک بورد ، اسکوپ ، وست تایپ ، کولار ، اسپیلینت ) اقدام به خارج سازی و انتقال اصولی و علمی مصدومان می کنند تا به مصدوم صدمات بیشتری وارد نشود .
همه آمبولانس‌ها به آژیر و چراغ گردان مجهز هستند تا در مواقعی که به یاری بیماران می شتابند ، اتومبیل های دیگر از سر راهشان کنار بروند .
در این گونه مواقع ، رانندگان آمبولانس اجازه دارند تا از حد مجاز تندتر رانندگی کنند .
معمولاً رنگ آمبولانس ها سفید است و نشانه های مخصوصی ( نوار نارنجی رنگ ، ستاره حیات ) روی بدنه آن ها ترسیم شده است .
تاریخچه آمبولانس
امبولانس فورد مدل تی مربوط به سال ۱۹۱۶
انتقال بیمار به جایی امن یا محلی برای درمان از آغاز یک دشواری برای انسان بوده‌است. در اساطیر رومی برای انتقال بیمار و شخص آسیب دیده در نبردها از گردونه‌های جنگی استفاده می‌کردند. در یونان کهن پرستشگاه‌ها جایی برای رسیدگی به بیمارن بودند. نخستین مراکز درمانی غیروابسته در کشور سری لانکا و در حدود ۴۳۰ پیش از میلاد بوده‌است.
در نخستین سده پیش از میلاد، رومی‌ها برای رسیدگی به گلادیاتورهای زخم خورده نوعی بیمارستان یا مرکز درمانی را به نام (به ایتالیایی: Valetudinaria) ایجاد کردند. قبایل سرخپوست از نوعی سورتمه، مصریان از کجاوه‌های سوار بر شتر و سایر کشورها از روش‌های دیگر برای انتقال بیمار استفاده کردند.
در سده ۱۵ میلادی، پادشاه اسپانیا فردیناند نوعی بیمارستان سیار با نام (به اسپانیایی: ambulancia) طراحی کردند که در جنگ‌ها به کمک زخمی‌ها می‌رفتند.
آمبولانس درشکه‌ای مربوط به سال ۱۸۹۵ در نیویورک
پزشک ارشد سپاه ناپلئون در سال ۱۷۹۳ میلادی، دکتر دومینیک ژان لاری (به فرانسوی: Dominique-jean Larrey) در خلال جنگ پروس و فرانسه نوعی بیمارستان سیار به نام (به فرانسوی: ambulance volante) را ساخت که با هدف انجام اقدامات اولیه و حمل و نقل مجروحان به پشت خط مقدم جبهه به کار می‌رفت.
همزمان با دکتر دومینیک ژان لاری، بارون پرسی (به انگلیسی: Baron F.P. Percy) مدلی درشکه با قابلیت حمل تعداد بیشتری مصدوم از خط مقدم به مراکز امن‌تر طراحی کرد و نام آن را اتاق اورژانسی سیار (به انگلیسی: mobile emergency room) نهاد.
جاناتان لترمن (به انگلیسی: Jonathan letterman) نیز در طول جنگ‌های داخلی ایالات متحده نوعی درشکه را برای کمک به مجروحان جنگی ابداع کرد.
بالاخره در سال ۱۸۶۵ اولین سیستم خدمات پیش بیمارستانی برپایه بیمارستان در سین سیناتی آمریکا طراحی شد.
در سال ۱۸۶۹ آمبولانس‌هایی در نیویورک به‌کار گرفته شدند که دارای برخی وسایل امدادی از جمله آتل و داروهایی مثل مرفین بودند.
اولین آمبولانس‌های شبیه خودرو در سال ۱۸۹۹ در شیکاگو طراحی شدند.
www.115.ir
نام پیشین : مرکز اطلاعات اورژانس و آمبولانس ۱۲۳
سازمان اورژانس و آمبولانس کشور یک سازمان دولتی و زیرمجموعه وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی ایران است. مرکز فوریت‌های پزشکی با تلفن ۱۱۵ این سازمان شامل خدمات فوریت‌های پزشکی و پیش بیمارستانی و آمبولانس هوایی است.
وظایف مرکز آمبولانس و سازمان اورژانس و آمبولانس
وظیفه سیاستگذاری، برنامه‌ریزی، سازماندهی، نظارت و هماهنگی و مدیریت حوادث و فوریت‌های پزشکی کشور و خدمات انتقالی مصدومان و مجروحان را برعهده دارد؛ و همچنین وظیفه مدیریت عملیات ملی فوریت‌های پزشکی و مسئولیت مدیریت حوادث و بحران‌های حوزه سلامت، در تمامی مقاطع از پیش‌بینی، پیشگیری، آماده‌سازی و مقابله تا بازیابی بعد از حوادث می‌باشد.
تاریخچه آمبولانس و سازمان اورژانس و آمبولانس
آرم مرکز اطلاعات اورژانس و آمبولانس بدو تأسیس
در چهاردهم آذر ماه سال ۱۳۵۲ سقف سالن فرودگاه مهرآباد تهران بر اثر لرزش موتورهای جت فرو ریخت و در نتیجه ۱۶ تن کشته و ۱۱ تن مجروح شدند این حادثه و نبود امکانات انتقال مجروحین به بیمارستان باعث شد که در نتیجه با دستور مستقیم محمدرضا پهلوی ایجاد سازمانی برای سامان دهی به وضعیت امداد رسانی پیش بیمارستانی به صورت رایگان در دستور کار دولت قرار گرفت و چون در آن زمان تنها سه کشور آمریکا، کانادا و استرالیا دارای سیستم اورژانس و آمبولانس پیش بیمارستانی بودند لذا یک تیم چهار نفره از پزشکان ایرانی با سفر به تگزاس آمریکا و بررسی اورژانس و آمبولانس آنجا اقدام به جمع‌آوری اطلاعات برای راه اندازی سیستم مشابه در ایران نمودند.
پس از شش ماه به همراه دو مربی توانمند در امر آموزش فوریت‌های پزشکی به نام‌های جیم پاترسون و ماکس به وطن برگشتند. آنها با فراخوان عمومی برای افراد دارای مدرک دیپلم و برگزاری آزمون ورودی و انتخاب نفرات برتر با برگزاری یک دوره فشرده آموزشی شش‌ماهه آنها را با عنوان تکنسین فوریت‌های پزشکی به کار گرفتند و سیستم فوریت‌های پزشکی در سال ۱۳۵۴ شمسی با عنوان مرکز اطلاعات اورژانس و آمبولانس رسماً مشغول فعالیت گردید.
این افتخاری برای ایران بود، چرا که چهارمین کشور دارنده اورژانس و آمبولانس پیش بیمارستانی بعد از آمریکا، کانادا و استرالیا در جهان بود نکته مهم اینکه این سیستم با حذف مشکلات و کاستی‌های موجود در سیستم آمریکایی از کارایی و کیفیت بهتری نسبت به سیستم نوپای اولیه در آمریکا برخوردار بود.
مرکز اطلاعات اورژانس و آمبولانس فعایت خود را با ۳۰ تکنسین آموزش دیده و ۲۰ آمبولانس ماژولر با نام اورژانس و آمبولانس ۱۲۳ در تهران آغاز کرد و پس از آن با آموزش نیروهای بومی در شهرهای دیگر و آموزش نیروی لازم، اورژانس و آمبولانس پیش بیمارستانی در این شهرها دیگر کشور نیز راه اندازی شد.
لباس فرم بدو تأسیس
شایان ذکر است به دلیل سهولت زیاد در شماره‌گیری اشتباه تلفن سه رقمی ۱۲۳ اورژانس و آمبولانس به شماره ۱۱۵ تغییر کرد.
اهداف
اهداف این سازمان شامل سه‌گانه زیر می‌باشد:
اهداف استراتژیک
اهداف عملیاتی
راهبردها
تلفن ۱۱۵
هر روز در سال ۱۳۹۸ فقط در تهران حدود ۱۳ هزار تماس با اورژانس و آمبولانس انجام می‌شود، که ۲۵ درصد از این تماس‌ها مزاحمت است و تعدادی از تماس‌ها نیز با مشاوره حل می‌شود و نیازی به اعزام نیرو نیست، اما به‌طور متوسط فقط در تهران روزانه ۵۵۰۰ مأموریت انجام می‌گیرد.
خدمات اعزامی
موتورلانس
تکنسین اورژانس و آمبولانس با متورلانس
در شهرهای بزرگ برای سرعت در امداد رسانی به دلیل ترافیک ایجاد شده و در حال سال ۱۳۹۸ تعداد ۵۰۰ موتورلانس مشغول امداد رسانی می‌باشد.
آمبولانس
در سال ۱۳۹۷ سازمان دارای ۴۵۰۰ دستگاه خودرو امداد رسانی می‌باشد.
هوایی
این سازمان دارای ۴۲ بالگرد اورژانس و آمبولانس می‌باشد.
ریلی
یگان آمبولانس‌های تهران
اورژانس و آمبولانس ریلی در ۱۱ شهریور ۱۳۹۸ در فاز اول با آموزش فوریت‌های پزشکی به میهمانداران قطار و تجهیز واگن‌های مسافری به دارو و تجهیزات خدمات پیش بیمارستانی آغاز و قرار شده واگن بیمارستانی نیز ایجاد تا در شرایط بحرانی مانند بلایای طبیعی و همه‌گیری‌های بیماری بتواند به سرعت عملیاتی گردد.
دریایی
این سازمان دارای ۲ قایق امداد رسانی اورژانس و آمبولانس ی است.
پایگاه
این سازمان در سال ۱۳۹۹ دارای ۲۱۹۰ پایگاه در سراسر کشور می‌باشد.
نرم‌افزار ۱۱۵
نرم‌افزار اورژانس و آمبولانس ۱۱۵ با توانایی نصب روی گوشی‌های هوشمند تولید شده‌است. این نرم‌افزار توانایی دریافت هشدار مربوط به حوادث در مسیرها و نیز اطلاعات مربوط به خودامدادی و دگرامدادی را برای کاربران فراهم می‌نماید.
